- Νέα Σκηνή
- Το πρώτο ελληνικό θεατρικό σχήμα που λειτούργησε ως Σωματείο (ομάδα καλλιτεχνικής πρωτοβουλίας), ενώ συνέβαλε καθοριστικά στην ανανέωση της ελληνικής θεατρικής πραγματικότητας. Η Ν.Σ. ιδρύθηκε από τον συγγραφέα, μεταφραστή και σκηνοθέτη Κωνσταντίνο Χρηστομάνο το 1901. Ο Κωνσταντίνος Χρηστομάνος, γαλουχημένος στο πνεύμα των καλλιτεχνικών ρευμάτων του νατουραλισμού και του συμβολισμού που κυριαρχούσαν στη σύγχρονη Ευρώπη, εμφανίστηκε στο θεατρικό προσκήνιο της Ελλάδας με ριζοσπαστικές απόψεις και με διάθεση ρήξης με την επικρατούσα αισθητική της ελληνικής σκηνικής πρακτικής. Η Ν.Σ. έκανε πρεμιέρα με την Άλκηστη του Ευριπίδη, μεταφρασμένη από τον ίδιο το Χρηστομάνο στη δημοτική, εγκαινιάζοντας έναν νέο τρόπο προσέγγισης της αρχαίας τραγωδίας, ενώ το ρεπερτόριό της απαρτιζόταν από σημαντικά σύγχρονα ελληνικά και ξένα έργα (Αγριόπαπια και Έντα Γκάμπλερ του Ίψεν, Αρκούδα του Τσέχοφ, το Κράτος του Ζόφου του Τολστόι, το Μυστικό της Κοντέσσας Βαλαίρενας του Ξενόπουλου κτλ.). Ζητούμενα της πρακτικής αναζήτησης ήταν ένας πιο φυσικός και απλούστερος τρόπος σκηνικής ερμηνείας καθώς και η λειτουργία του θιάσου ως συνόλου. Η ζωή της Ν.Σ. υπήρξε ιδιαίτερα βραχεία (η προσπάθεια εγκαταλείφθηκε το 1905), συνεπεία τόσο οικονομικών προβλημάτων όσο και ορισμένων ατυχών επιλογών του ιδρυτή της, που μάλλον δεν φάνηκε συνεπής στις αρχικές διακηρύξεις του. Η μεγαλύτερη ίσως προσφορά της ήταν η συμβολή του ιδρυτή και των μελών της στη διαμόρφωση της σύγχρονης ελληνικής αντίληψης σχετικά με το ρόλο του σκηνοθέτη στη θεατρική παράσταση.
Dictionary of Greek. 2013.